แอนนา พอสซึ : คุณยายบาริสต้า ผู้ทำหน้าที่ชงกาแฟอุ่น ๆ ให้ชาวอิตาเลียนมาตั้งแต่ปี 1958

“ฉันทำงานไม่เคยหยุด ไม่ว่าจะเป็นวันอาทิตย์ วันอีสเตอร์ หรือว่าวันคริสต์มาส ฉันไม่เคยคิดอยากจะหยุดพักเลย” 

‘แอนนา พอสซี’ (Anna Possi) คุณยายบาริสต้าที่เพิ่งฉลองอายุครบ 101 ปีไปเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2025 กล่าวอย่างอารมณ์ดี เธอบอกว่างานคือทุกสิ่งทุกอย่างในชีวิต การได้ทำหน้าที่เสิร์ฟกาแฟตั้งแต่เช้าจรดค่ำ ทำให้เธอมีอายุยืนยาว

หากดูตามข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติอิตาลี หรือ ISTAT พบว่ามีชาวอิตาเลียนมากกว่า 22,000 คนที่มีอายุ 100-104 ปี หลายคนเกษียณไปนานแล้ว แต่ความคิดเรื่องเกษียณอายุไม่เคยอยู่ในหัวของคุณยายแอนนาเลยแม้แต่น้อย เพราะเธอรักที่จะทำงาน และการได้มีอะไรให้หยิบจับ ทำให้เธอรู้สึกตัวเองยังมีคุณค่าต่อโลกใบนี้

คุณยายแอนนาได้รับการยอมรับว่าเป็น ‘บาริสต้าที่อายุเยอะที่สุดในอิตาลี’ ถึงจะยังไม่แน่ชัดว่าเธออายุเยอะที่สุดในโลกหรือเปล่า แต่เมื่อเทียบจำนวนปีที่เธอทำงานอยู่ตรงนี้ หากจะบอกว่าคุณยายแอนนา คือบาริสต้าที่อายุมากที่สุดในโลกก็คงไม่ผิดนัก

“พ่อแม่ของฉันมีร้านอาหาร บาร์ ร้านขายยาสูบ และขายหนังสือพิมพ์” คุณยายย้อนไปยังความทรงจำวัยเด็ก

“ฉันเริ่มทำงานตอนอายุ 18 ปีทันทีหลังเรียนจบ พออาของฉันเปิดร้านอาหารในเจนัว ฉันก็ย้ายไปอยู่ที่นั่นในปี 1946 ตอนนั้นเป็นช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สองจบใหม่ ๆ ฉันก็ได้เรียนรู้ทุกอย่างจากพื้นฐานที่สุด ทั้งเสิร์ฟ ทำความสะอาด บริหารจัดการ ที่นั่นแตกต่างจากช่วงสงครามมาก ตอนเราอยู่ในเนบบิอูโน เราเหมือนติดอยู่กลางสนามรบ ฝ่ายฝั่งต่อต้านอยู่บนภูเขา ส่วนทหารเยอรมันอยู่ริมทะเลสาบ เราตกอยู่ในอันตรายตลอดเวลา

“หลังจากนั้น ฉันก็ได้แต่งงานกับสามี เราทั้งคู่ทำงานอยู่ที่ร้านอาหารและบาร์เหมือนกัน ฉันทำทุกอย่างเองเพื่อลดต้นทุน แต่พอทำงานไปนานวันเข้า เราก็เริ่มล้า เลยตัดสินใจกลับมาบ้านเกิด และเปิดบาร์เล็ก ๆ นี้ในเนบบิอูโนด้วยกันสองคน เราไม่มีพนักงาน ไม่มีอะไรหรูหรา”

คุณยายแอนนาเป็นเจ้าของร้าน Bar Centrale ในเมืองเนบบิอูโน ประเทศอิตาลี ซึ่งเธอเปิดมาตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 1958 เริ่มจากการเสิร์ฟเอสเปรสโซและคาปูชิโนแก่ลูกค้า ส่วนเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ถูกเพิ่มเข้ามาในเมนูในปี 1971 หลังจากทั้งคู่ได้รับใบอนุญาตขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยคุณยายและสามีทำงานร่วมกันเป็นกะ 12 ชั่วโมง ตั้งแต่ 7 โมงเช้าถึง 1 ทุ่ม และไม่เคยหยุดพัก ถึงจะเป็นวันหยุดก็ไม่เคยอยากลางาน เพราะร้านแห่งนี้คือแหล่งพลังงานที่หล่อหลอมชีวิตเธอให้มีแรงก้าวต่อไป

“ตั้งแต่พ่อจากไป แม่ก็ไม่เคยมีความสัมพันธ์ครั้งใหม่ แล้วแม่ก็หันมาโฟกัสกับเราและงานแทน”

คริสตินาผู้เป็นลูกสาวเอ่ยถึงแม่ หลังจากพ่อได้จากไปเมื่อปี 1974 แม่ของเธอก็ไม่เคยเห็นแม่ว่างเว้นจากการทำงานอีกเลย

ส่วนสิ่งที่ทำให้คุณยายแอนนามีความสุขที่สุดในชีวิต คงหนีไม่พ้นเรื่องการดูแลร้านแห่งนี้อยู่ดี

“ฉันอยากมีชีวิตอยู่ อยากอยู่ท่ามกลางผู้คน” เธอบอก 

และเพราะเหตุนี้ คุณยายจึงยังอยากทำงานต่อไปตราบเท่าที่สุขภาพยังเอื้ออำนวย 

“ทำไมฉันต้องหยุดล่ะ? บาร์ของฉันมันมากกว่างาน มันคือชีวิตของฉัน แล้วเราค่อยมาดูกันว่าพระเจ้าต้องการอะไรต่อไป” เธอได้วางปณิธานไว้อีกด้วยว่าจะทำงานอย่างน้อยจนถึงอายุ 105 ปี 

หากถามว่าคุณยายแอนนาเคยหยุดพักไหม แน่นอนว่าเธอเองก็เป็นมนุษย์ การหยุดพักจากการทำงานไม่ใช่เรื่องแปลก แต่การหยุดพักของเธอก็ย้อนกลับไปนานถึงช่วงทศวรรษ 1950 ซึ่งเป็นช่วงแรก ๆ ที่เธอเปิดร้านกาแฟ 

“ทศวรรษ 1960-1980 คือ ช่วงเวลาที่งดงามที่สุด ของร้าน ลูกค้าชื่อดังในช่วงนั้น รวมถึงนักฟุตบอลเอซีมิลานอย่าง จานนี ริเวรา (Gianni Rivera) และฟูลวิโอ คอลโลวาติ (Fulvio Collovati) ก็แวะเวียนมาที่ร้านไม่ขาด”

แต่สิ่งที่ดึงดูดผู้คนในยุคนั้นคือ ตู้เพลง (jukebox) ร้านของคุณยายคือสถานที่ยอดฮิต ที่ดึงดูดลูกค้ามาจากทั่วสารทิศ “พวกเขามาที่นี่เพื่อพบปะ เต้นรำ แถมเรายังมีโต๊ะฟุตบอล (foosball) เราเป็นบาร์ที่ทันสมัยที่สุดในเมือง”

ถึงจะมีช่วงเวลาแห่งความรุ่งโรจน์ แต่คุณยายแอนนารู้ดีว่าไม่มีอะไรอยู่ยั้งยืนยง เธอไม่ได้เป็นคนจมจ่อมอยู่กับอดีต จากเดิมเคยมีตู้เพลงคอยมอบความบันเทิงในร้าน ปัจจุบันไม่มีอีกแล้ว แต่ในร้านมีชั้นหนังสือที่ลูกค้าสามารถหยิบแลกเปลี่ยนหนังสือและนั่งอ่านกับกาแฟได้ หากมาในวันอาทิตย์ ก็มีพายแอปเปิลโฮมเมดเสิร์ฟ 

“ปัจจุบัน ร้านนี้เหมือนครอบครัวมากกว่า มันไม่รู้สึกเหมือนบาร์อีกแล้ว แต่มันคือ ‘ที่พบปะ’ คนมาที่บาร์ไม่ใช่แค่มาดื่ม แต่มาเพื่อพูดคุยและเชื่อมต่อกัน เพราะฉันยังทำงานอยู่ คนเลยรู้จักเราว่าเป็นบาร์แนววินเทจอะไรแบบนั้นมากกว่า” 

คุณยายบอกถึงเคล็ดลับอายุยืนอีกว่า การทำงานนี้ได้เจอผู้คนมากหน้าหลายตา ทำให้ได้ใช้สมองอยู่ตลอดเวลา ซึ่งช่วยให้เธอยังรู้สึกมีชีวิตชีวา ไม่ได้เหี่ยวเฉาไปตามกาลเวลา และการได้ทำในสิ่งที่รัก รวมถึงได้พูดคุยกับคนใหม่ ๆ นี่แหละคือหนึ่งในเคล็ดลับอายุยืนของคุณยายแอนนา

นอกเหนือจากนั้นก็ไม่ได้มีอะไรพิเศษ คุณยายแอนนาเป็นคนกินอาหารน้อย และทำตามกิจวัตรประจำวันของตัวเองอยู่ไม่ขาด นอกจากกินยาควบคุมความดันแล้ว เธอบอกว่าตัวเองยังมีร่างกายแข็งแรง และยังทำหลายอย่างได้ราวกับคนอายุ 60 ปี

นอกจากนี้ คุณยายแอนนายังมีคอมพิวเตอร์หนึ่งเครื่องที่เธอใช้ทุกเช้า เพื่ออ่านข่าวและดูข้อมูลตลาดหุ้นอีกด้วย 

“ฉันอ่านมันทุกอย่างแหละ ฉันยังอยากเรียนรู้และเข้าใจโลกให้ดีขึ้น และจะทำอย่างนี้ต่อไปตราบเท่าที่สุขภาพยังไหว 

“ถ้าเป็นไปได้นะ เหล่าหนุ่มสาวเอ๋ย จงเลือกงานที่คุณรักเถอะนะ”

เรื่อง : วันวิสาข์ โปทอง

ภาพ : Reuters

 

อ้างอิง

Anna Possi on six decades behind the counter at Italy’s Bar Centrale.

‘I’m always working’: Italy’s centenarian barista on her longevity.