แคโรล วิลเบิร์น : มนุษย์ผู้เข้าใจ ‘จิตใจ’ แมวคนแรกของโลก

“แมวเป็นสัตว์ที่มีจิตวิญญาณเสรีและไม่ยอมอยู่ใต้อำนาจใคร”

‘แคโรล วิลเบิร์น’ (Carole Wilbourn) นักบำบัดแมว ผู้บุกเบิกศาสตร์การเข้าถึงอารมณ์ ความคิด และความรู้สึกของแมวเป็นคนแรกของโลก แม้ไม่มีข้อมูลระบุแน่ชัดว่าเธอจะเข้าใจแมวเป็น ‘คนแรก’ ของโลกจริงหรือไม่ แต่เมื่อย้อนกลับไปยังเส้นทางการทำงานของเธอ จะเห็นได้ว่าเธอพยายามทำความเข้าใจแมวมาตั้งแต่ปี 1973 ร่วมกับ ‘พอล โรแวน’ (Paul Rowan) สัตวแพทย์ประจำศูนย์ The Cat Practice ซึ่งเป็นโรงพยาบาลเฉพาะสำหรับแมวแห่งแรกในแมนฮัตตัน ประเทศสหรัฐอเมริกา

วิลเบิร์นเขียนหนังสือศึกษาพฤติกรรมแมวมาไม่ต่ำกว่า 6 เล่ม ส่วนเล่มที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคือ Cats on the Couch ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี 1982 นำกรณีศึกษาจากแมวหลายสายพันธุ์มาตีพิมพ์ เพื่อช่วยให้คนรักแมวเข้าใจเพื่อนขนปุยของพวกเขาได้ดีขึ้น ความสามารถของวิลเบิร์นเป็นที่ยอมรับอย่างรวดเร็ว ชื่อเสียงของเธอเริ่มเป็นที่รู้จัก ผู้สนใจจากหลายประเทศทั่วโลก เช่น ออสเตรเลีย ตุรกี ต่างนำเหล่าเจ้านายมาปรับทัศนคติ ฝากความหวังไว้กับเธอแบบสุดหัวใจ

ครั้งหนึ่งเธอเคยเดินทางไกลไปถึงเกาะเมานีเพื่อพูดคุยกับผู้ป่วยขนปุยที่เอาแต่ใจตัวหนึ่ง เพราะเธอเข้าใจดีว่าแมวแต่ละตัวล้วนผ่านเรื่องราวหรือมีประสบการณ์แตกต่างกันไป

“แมวแต่ละตัวเขามีอารมณ์ความรู้สึกเป็นของตัวเอง

“พวกเขามีทั้งอารมณ์สุข เศร้า โกรธ และหงุดหงิดบ้างในบางครั้ง และเนื่องจากฉันเข้าใจอารมณ์ของมนุษย์ดีในระดับหนึ่ง ฉันจึงเข้าใจอารมณ์ของแมวด้วย

วิลเบิร์นเกิดเมื่อวันที่ 19 มีนาคม 1940 ในย่านฟลัชชิ่งของควีนส์ อาศัยอยู่ในอะพาร์ตเมนต์เล็ก ๆ กับพี่น้องอีก 3 คน ครอบครัวของเธอไม่เคยเลี้ยงแมวหรือสุนัข สัตว์เลี้ยงตัวเดียวที่มี คือ นก ชื่อว่า พีทีย์ วิลเบิร์ลจบการศึกษาจากโรงเรียนมัธยมเบย์ไซด์และเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยแห่งรัฐนิวยอร์กที่ออลบานี (ปัจจุบันคือมหาวิทยาลัยออลบานี) ก่อนจะย้ายไปมหาวิทยาลัยนิวยอร์ก ซึ่งเธอเรียนจบจิตวิทยาในปี 1964

แมวตัวแรกของเธอคือแมวสายพันธุ์ผสมวิเชียรมาศ ชื่อ โอลิเวอร์ มันทำให้วิลเบิร์นอยากเข้าใจว่าแท้จริงแล้ว แมวแต่ละตัวมีความต้องการอะไรบ้าง และนั่นจึงเป็นที่มาของการศึกษาพฤติกรรมแมว

“ทุกครั้งที่พวกมันทำตัวนิสัยไม่ดี มันกำลังส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือ มันกำลังบอกคุณว่า ‘ได้โปรดช่วยฉันด้วย’ มันเลยมีพฤติกรรมไม่ดีเมื่อพยายามสื่อสารกับมนุษย์” วิลเบิร์นให้สัมภาษณ์กับ Los Angeles Daily News ไว้ในปี 1990

นับตั้งแต่ก่อตั้งศูนย์ศึกษาและบำบัดแมวในแมนฮัตตัน วิลเบิร์นดูแลแมวไปแล้วไม่ต่ำกว่า 13,000 ตัว ซึ่งแมวทุกตัวที่ผ่านการบำบัดพวกมันจะมีพฤติกรรมเปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้นสูงถึง 75-80% เรียกได้ว่าเป็นตัวเลขที่สูงจนใครก็ต่างยกย่องให้เธอเป็นตัวแม่แห่งวงการบำบัดแมว

หนึ่งในกรณีที่น่าสนใจคือแมวตัวหนึ่งที่เริ่มฉี่บนที่นอน หลังจากเจ้าของแต่งงานใหม่ เธอพบว่าแมวตัวนี้กำลังเผชิญกับความเครียดจากการเปลี่ยนแปลงในบ้าน และต้องการความสนใจจากเจ้าของมากขึ้น หลังจากปรับวิธีการดูแลและให้เวลากับแมวมากขึ้น ปัญหาก็หายไป

วิลเบิร์นสังเกตว่าแมวเกลียดการเปลี่ยนแปลง แม้แต่ผ้าคลุมโซฟาใหม่ก็ทำลายพวกมันได้ แมวเป็นสัตว์เอาแต่ใจ ไม่เหมือนสุนัขที่พยายามทำให้เจ้านายพอใจ แมวจะพยายามทำให้ตัวเองมีความสุข พึงพอใจในชีวิตประจำวันของตัวเอง เพื่อหลีกหนีจากชีวิตที่ซ้ำซากจำเจ

"แมวเป็นสิ่งมีชีวิตที่ละเอียดอ่อน และไวต่อการเปลี่ยนแปลง พวกมันมักแสดงออกผ่านพฤติกรรมที่เราอาจไม่เข้าใจ"

ส่วนวิธีการบำบัดอื่น ๆ ที่เธอใช้เป็นประจำคงหนีไม่พ้นการบำบัดด้วยดนตรีทั้งยุคเก่าและยุคสมัยใหม่ บางครั้งก็ให้พวกมันฟังเสียงร้องของวาฬ บางครั้งก็เยียวยาด้วยการให้ขนมเป็นรางวัลปลอบใจ เช่น แคปนิท (เธอระบุว่านี่เป็นยาต้านซึมเศร้าที่ปรากฏอยู่ตามธรรมชาติ) นอกจากแมวที่ต้องบำบัดแล้ว เจ้าของแมวเองก็ต้องเปลี่ยนพฤติกรรมไปพร้อมกัน เพื่อให้แมวไม่เครียดจนเกินไป

เวลากว่า 40 ปีที่เธอทำความเข้าใจแมว สิ่งที่เด่นชัดที่สุดของสิ่งมีชีวิตเข้าใจยากอย่าง ‘แมว’ นั้นไม่ได้ต่างจากมนุษย์เราเท่าไหร่นัก พวกมันต้องการความรัก การเอาใจใส่ และการยอมรับว่าพวกมันเองก็มีชีวิตและจิตวิญญาณไม่ต่างจากมนุษย์คนไหน การได้รับความรักกลับมาก็ช่วยผ่อนอารมณ์เกรี้ยวกราดของพวกมันให้สงบลงได้แล้ว

“แมวเองก็ต้องการการดูแลเอาใจใส่ไม่ต่างจากเรา"

วิลเบร์นจากไปอย่างสงบในวันที่ 23 ธันวาคม 2024 ขณะอายุ 84 ปี การสูญเสียครั้งนี้ไม่เพียงแต่ทำให้หัวใจของเหล่าทาสแมวแหลกสลาย แต่ยังปิดประตูแห่งโอกาสของแมวอีกหลายล้านตัวทั่วโลกได้มีโอกาสเข้ารับการบำบัดกับผู้บุกเบิกศาสตร์การบำบัดจิตแมวอย่างวิลเบิร์น

 

เรื่อง : วันวิสาข์ โปทอง

ภาพ : The cat therapist.com

 

อ้างอิง

- Who is Carole. https://thecattherapist.com/who-is-carole/

- Carole Wilbourn, Who Put Cats on the Couch, Dies at 84. https://www.nytimes.com/.../style/carole-wilbourn-dead.html

- A Tribute to Carole Wilbourn, “The Cat Therapist” https://cats.com/news/carole-wilbourn-the-cat-therapist