20 ปี Thailand Jazz Competition เวทีที่แจ๊สไทยเติบโตไปพร้อมผู้คน

วันที่ 14 ธันวาคม 2568 คือวันสำคัญของวงการดนตรีแจ๊สไทย ไม่เพียงเพราะเป็นวันจัดงานรอบชิงชนะเลิศของ Thailand Jazz Competition 2025 (TJC) เท่านั้น หากยังตรงกับวาระครบรอบ 20 ปี ของเวทีการประกวดแห่งนี้ที่เริ่มต้นครั้งแรกเมื่อ 14 ธันวาคม 2548 และดำเนินมาอย่างต่อเนื่องในฐานะพื้นที่เรียนรู้ ทดลอง และแสดงออกของนักดนตรีแจ๊สไทยจากรุ่นสู่รุ่น

ตลอดสองทศวรรษที่ผ่านมา TJC ค่อย ๆ สร้างตัวตนของตนเองมากกว่าการแข่งขัน หากคือ “ระบบนิเวศทางดนตรี” ที่เชื่อมโยงนักเรียน นักศึกษา ครู ผู้สอน นักดนตรีอาชีพ และผู้ฟัง เข้าด้วยกัน ผ่านภาษาเดียวกันคือดนตรีแจ๊ส ผู้ผ่านเวทีประกวดหลายคน ปัจจุบันกลายเป็นบุคลากรคนสำคัญของวงการแจ๊ส อาทิ รัตนะ วงศ์สรรเสริญ, คม วงษ์สวัสดิ์, สฤษฎ ตันเป็นสุข, ภาสกร สุขสันติภาพ ฯลฯ

การแข่งขันรอบชิงชนะเลิศในปีนี้ จัดขึ้น ณ หอประชุม มหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ ท่ามกลางบรรยากาศที่สะท้อนความตั้งใจจริงของผู้เข้าแข่งขันทุกคน จากผู้สมัครกว่าร้อยชีวิตในรอบต้นทาง คัดเลือกจนเหลือผู้เข้ารอบสุดท้ายใน 3 ประเภทหลัก ได้แก่ Jazz Vocal Solo จำนวน 7 คน, Jazz Combo : Youth Division จำนวน 5 วง และ Jazz Combo : Open Division จำนวน 7 วง

ภาพที่เห็นชัดบนเวทีไม่ใช่เพียงทักษะเชิงเทคนิค หากคือพัฒนาการด้าน “ความคิดทางดนตรี” ผู้เข้าแข่งขันจำนวนมากเริ่มเข้าใจบทบาทของตนเองในเพลง รู้จักการฟัง รู้จักจังหวะ และกล้าตีความบทเพลงในแบบของตน โดยไม่ทิ้งรากของแจ๊สไว้ข้างหลัง

ในหมวด Jazz Vocal Solo น้ำหนักไม่ได้อยู่แค่เสียงร้อง แต่รวมถึงการสื่อสารเนื้อเพลง การควบคุมอารมณ์ และความเข้าใจใน lyric-driven jazz อย่างแท้จริง ขณะที่ใน Jazz Combo : Open Division สิ่งที่โดดเด่นคือการทำงานเป็นวง การจัดโครงสร้างเพลง การโซโลที่รู้กาลเทศะ และการฟังกันอย่างเป็นระบบ

ด้วยคุณภาพของบุคลากรทางดนตรี ผู้เข้าประกวดทุกสาขาต่างมีฝีไม้ลายมือไม่หยิ่งหย่อนไปกว่ากันและกัน สร้างความลำบากใจให้แก่คณะกรรมการเป็นอย่างยิ่ง โดยในสาขา Jazz Vocal Solo รางวัลชนะเลิศ ตกเป็นของ สุภัสสรา สีสุด จากมหาวิทยาลัยศิลปากร ผู้คว้าแชมป์ต่อเนื่องจากปี 2024 แสดงให้เห็นถึงความมั่นคงทั้งในด้านเทคนิคและการตีความบทเพลง

ในสาขา Jazz Combo : Youth Division วง Everest Visa จากโรงเรียนเตรียมอุดมดนตรี วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล คว้ารางวัลชนะเลิศ สะท้อนพลังของการบ่มเพาะตั้งแต่วัยเยาว์ ส่วนรางวัลชนะลิศ ในสาขา Jazz Combo : Open Division วง Salaya Pirom จากวิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล คว้ารางวัลนี้ไปอย่างเฉียดฉิว แสดงถึงวุฒิภาวะทางดนตรี การฟัง และการทำงานร่วมกันในระดับที่พร้อมก้าวสู่เส้นทางอาชีพ

ในคำกล่าวเปิดงาน ผู้ช่วยศาสตราจารย์วุฒิชัย เลิศสถากิจ คณบดีคณะดุริยางคศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร เน้นย้ำว่า Thailand Jazz Competition มีเป้าหมายในการยกระดับมาตรฐานดนตรีแจ๊สไทยสู่ระดับสากล พร้อมสร้างพื้นที่แห่งแรงบันดาลใจ มิตรภาพ และประสบการณ์ร่วมกันของผู้เข้าร่วม

เมื่อมองย้อนกลับไป 20 ปี สิ่งที่ทำให้ TJC แตกต่าง คือการไม่เร่งผลิต “ผู้ชนะ” แต่เลือกสร้าง “กระบวนการเรียนรู้” ที่ยั่งยืน เปิดโอกาสให้ผู้เข้าแข่งขันได้ผิดพลาด ทดลอง และเติบโตในจังหวะของตนเอง

การเดินทางตลอดสองทศวรรษของ Thailand Jazz Competition ไม่อาจเกิดขึ้นได้ หากขาดแรงสนับสนุนจากภาคส่วนต่าง ๆ ในปี 2025 งานได้รับการสนับสนุนจาก Yamaha แบรนด์เครื่องดนตรีระดับโลกที่มีบทบาทยาวนานกับการศึกษาดนตรี, ธีระมิวสิค ร้านจำหน่ายเครื่องดนตรีที่ใกล้ชิดกับนักดนตรีไทยในระดับวิชาชีพ, หาดทิพย์ ที่เชื่อมโยงดนตรีเข้ากับวัฒนธรรมและไลฟ์สไตล์ร่วมสมัย, เลิฟอิสเอนเตอร์เทนเมนท์ ผู้ขับเคลื่อนอุตสาหกรรมดนตรีไทยสู่ผู้ฟังวงกว้าง และ The People สื่อที่ทำหน้าที่บันทึก เล่าเรื่อง และขยายบทสนทนาทางวัฒนธรรมให้กว้างออกไป

เมื่อเสียงโน้ตสุดท้ายของวันนั้นจบลง สิ่งที่ยังคงอยู่ไม่ใช่เพียงรายชื่อผู้ชนะ หากคือความรู้สึกร่วมว่า Thailand Jazz Competition ยังคงทำหน้าที่อย่างมั่นคง ในการเป็นเวทีที่ให้แจ๊สไทยได้สนทนากับอดีต ปัจจุบัน และอนาคตไปพร้อมกัน