‘ราชินิกุล บุนนาค’ เรื่องราวของสายสกุลที่สืบทอดเกียรติยศและหน้าที่

‘ชมรมสายสกุลบุนนาค’ ร่วมกับสำนักพิมพ์ ‘สยาม เรเนซองส์’ จัดพิมพ์หนังสือ ‘ราชินิกุล บุนนาค’ เพื่อรำลึกถึงวาระสำคัญของ ‘ปฐมราชินิกุลบุนนาค’ ทั้งสองท่าน ได้แก่ ครบรอบชาติกาล 275 ปี  ‘เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล’ ใน พ.ศ.2567 และครบรอบถึงแก่อสัญกรรม 220 ปี ‘เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา’ (บุนนาค) ใน พ.ศ.2568

เบื้องหลังการจัดทำหนังสือเล่มนี้เต็มไปด้วยเรื่องราวความเอาใจใส่และความละเอียดอ่อนในการค้นคว้า เอกสารโบราณแต่ละชิ้นต้องผ่านการตรวจสอบอย่างพิถีพิถัน ทั้งพระราชหัตถเลขาส่วนพระองค์ เอกสารจดหมายเหตุ และรูปภาพหายากจากนักสะสมชั้นนำของเมืองไทย ซึ่งหลายชิ้นไม่เคยเผยแพร่ต่อสาธารณะ การได้สัมผัสสิ่งเหล่านี้เหมือนได้ย่างก้าวกลับไปในอดีต และรับฟังเรื่องราวของบรรพชน

ชื่อหนังสือ ‘ราชินิกุล บุนนาค’ ไม่เพียงสะท้อนสายเลือดที่สืบเชื้อสายจากท่านเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) และเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล หากยังหมายถึง ความจงรักภักดีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ และความตระหนักในหน้าที่ต่อประเทศชาติ

ทั้งนี้ เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลเป็นพระขนิษฐาของสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินีในรัชกาลที่ 1 พระบรมราชชนนีในรัชกาลที่ 2 อีกทั้งเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวลยังเป็นผู้อภิบาลรัชกาลที่ 2 ตั้งแต่ทรงพระเยาว์ สกุลวงศ์ของทายาทจึงเป็น ‘ราชินิกุล’ ซึ่งหมายถึงสายสกุลที่สืบเชื้อสายจากพระบรมราชชนนี

คุณรัฐฎา บุนนาค ประธานโครงการจัดทำหนังสือราชินิกุลบุนนาค เล่าว่า ก่อนหน้านี้ ชมรมสายสกุลบุนนาคเคยจัดทำหนังสือ ‘สาแหรกสกุลบุนนาค’ และ ‘สกุลบุนนาค’ มาแล้วเมื่อเกือบ 30 ปีก่อน

แต่ครั้งนี้ ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ผู้พระราชทานนามสกุลและทรงยกย่องในฐานะ ‘ราชินิกุลบุนนาค’ ดังความปรากฏในพระราชหัตถเลขาพระราชทานนามสกุล จึงมีการอัญเชิญความในพระราชหัตถเลขานั้น เป็นชื่อโครงการหนังสือ ‘ราชินิกุล บุนนาค’ เพื่อความเป็นสิริมงคลอันสูงสุดแก่คณะทำงานในโครงการและผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง 

เนื้อหาของหนังสือครอบคลุมประวัติความเป็นมาของราชินิกุลบุนนาค ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา จนถึงบทบาทในสังคมรัตนโกสินทร์ ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม ศาสนา พร้อมด้วยบทความและภาพประกอบที่ร้อยเรียงกันอย่างประณีต ดุจสมุดภาพประวัติศาสตร์ ถ่ายทอดผลงานเด่นของบุคคลในสายสกุล และสะท้อนการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยจนถึง พ.ศ.2475

คุณอรรถดา คอมันตร์ กรรมการบริหารสำนักพิมพ์สยาม เรเนซองส์ เล่าว่า การทำงานครั้งนี้ไม่ใช่แค่การรวบรวมเอกสาร แต่เป็นการชุบชีวิตประวัติศาสตร์ ภาพถ่าย ศิลปวัตถุ และของสะสมมากมาย เพื่อให้ผู้อ่านได้สัมผัสเรื่องราวเหมือนได้ย่างก้าวเข้าไปในอดีต

คุณปิติรัชต์ จูช่วย หนึ่งในนักเขียน เล่าถึงความท้าทายว่า การค้นคว้าเอกสารโบราณแต่ละเล่มต้องใช้เวลาและความละเอียดอย่างมาก บทความหนึ่งอาจใช้เอกสารหลายสิบชิ้น จัดทำเชิงอรรถหลายสิบข้อ และเรียงบรรณานุกรมยาวหลายหน้า ทุกขั้นตอนจึงต้องพิถีพิถัน เพื่อรักษาความถูกต้องของประวัติศาสตร์

นอกจากชื่อ-นามสกุลและรหัสระบุลำดับชั้นในสายสกุล หนังสือยังนำเสนอเอกสารสำคัญ เช่น หมายรับสั่ง พระราชหัตถเลขาส่วนพระองค์ และเอกสารดวงชะตาของบุคคลสำคัญ ซึ่งไม่เคยเปิดเผยต่อสาธารณะมาก่อน ทำให้หนังสือเล่มนี้มีคุณค่าไม่เพียงในฐานะงานประวัติศาสตร์ แต่ยังเป็น มรดกทางวัฒนธรรมไทย

งานแนะนำหนังสือ ‘ราชินิกุล บุนนาค’ จะจัดขึ้นในวันอาทิตย์ที่ 14 กันยายน 2568 เวลา 9.00 – 12.00 น. ณ ห้องแกรนด์ บอลรูม โรงแรมแกรนด์ ไฮแอท เอราวัณ กรุงเทพฯ โดยมีการแสดงดนตรี เพลงพระอาทิตย์ชิงดวง การขับเสภาเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ตอนขุนแผนขึ้นเรือนขุนช้าง การเสวนาแนะนำหนังสือ และนิทรรศการพิเศษแสดงศิลปวัตถุของสกุลบุนนาค

 

เกี่ยวกับหนังสือราชินิกุลบุนนาค
ผู้เขียน: ภัทรพล เปี้ยวนิ่ม และปิติรัชต์ จูช่วย
ที่ปรึกษาคณะผู้เขียน: หม่อมหลวงภัคภรจันท์ เกษมศรี
จำนวนหน้า: 640 หน้า พิมพ์สี่สี ภาพประกอบกว่า 400 ภาพ 

ราคา: 3,800 บาท